Osmanlı’nın son Mareşal Padişahı Sultan 4. Murad’ın hayatı -1-
Osmanlı’nın en muazzam padişahlarından birisi olarak 4. Murad’ın hayatını anlatmak epey zor aslında ama neticede kelimelerle anlatabildiğimiz kadar anlatacağız. Kendisin anlamak için bulunduğu devri öncesini iyi analiz etmek lazım. Çünkü bir padişahın karakteri şehzadeliğinde oluşur. Osmanlı imparatorluğu Halil İnalcık’ın deyimiyle tagayyür ve fesad’’ devrine girmişti. Yeniçeri ve kapıkulu askerleri birbirleriyle savaşıyor bir vezir yeniçerinin başına geçip bu isyanı körüklüyor diğer vezir kapıkulunun başında körüklüyor. Halk sürekli perişan vaziyette reayayı düşünen de yoktu. Haremdeki Valide Sultanlar saltanat benim elimde olsun da ne olursa olsun kafasındaydı. Padişahlık otoritesi kaybolmuştu. Anadolu’da Celali İsyanları çıkmış ordudan ayrılan sekban-sarıcaların otorite boşluğundan faydalanarak bu isyana katılmasıyla isyan büyümüş ve tüm Anadolu ateşler içerisindeydi. Bu süreç içinde Osmanlı diplomatik itibarını kaybediyor Zitvatorok anlaşmasıyla Sadrazam=Avusturya Arşidükü maddesi kalkıyordu. Orduda, devlette, bürokraside önemli ıslahatların yapılması lazımdı ancak hiçbir devlet adamı buna cesaret edemiyor bilakis kendileri bu bozulmuş düzenin içerisine girip rüşvetlerle devlet makamlarını satıyorlardı. Ve Osmanlı tarihindeki en elim olaylardan birisi gerçekleşmiş 2. Osman yani Genç Osman asiler tarafından vahşice katledilmişti. Şüphesiz ki o da entrikaların ve tecrübesizliğin kurbanı olmuştu. Yerine Sultan Mustafa geçirilmiş o da akli melekelerinin yetersiz olduğu için Şeyhülislam fetvasıyla tahttan indirilmiş ve Kösem Sultan naibeliğinde 4. Murad tahta geçmişti. Bu naibelik 12 yıl sürdü. Bu 12 yıl süresince Kösem Sultan devlet için gereken ıslahatları yapmaktan ziyade var olan bozuk düzeni korudu. Bu dönem içinde gerçekten önemli olaylar yaşanmıştır. Mesela Sultan Osman’ın katledilişinin üzerine Abaza Mehmed Paşa isyan çıkarmış, İran Şahı Abbas karşı saldırıya geçerek Osmanlı’nın Mezopotamya’daki bölgelerini almaya başlamış, Bağdat düşmüştü. Tüm bunlar olurken İstanbul’da herkes kendi derdinde devleti düşünen pek kimse yoktu. Bağdat üzerine çeşitli seferler düzenlendi fakat başarısızlıkla sonuçlandı, Abaza Mehmed Paşa isyanı ise bastırıldı ve Abaza Mehmed Paşa Bosna Beylerbeyliğine atandı. Sultan 4. Murad’ın devri yavaş yavaş gelmekteydi. Ancak Kösem Sultan saltanatını korumak için 4. Murad’ın tahta geç çıkmasını istiyordu ve onun eğlenceyle meşgul olmasını istiyordu. Fakat aksine 4. Murad tebdili kıyafetle halkı dolaşıyor devlet meseleleri hakkında fikir alıyordu. Olaylar böyle ilerlerken payitaht ciddi bir isyana sahne oldu. Kaymakam Topal Recep Paşa sadrazam olmak istiyordu ve bunun için en yakın rakibi Hafız Ahmed Paşa aleyhine halkı kışkırttı. Zorbalar Atmeydanı’nda toplandılar saraya gittiler Sadrazam Hâfız Ahmed Paşa, Şeyhülislâm Zekeriyyâzâde Yahyâ Efendi, Yeniçeri Ağası Hasan Halîfe ve Musâhib Mûsâ Çelebi dahil olmak üzere padişahın en yakın adamlarından on yedi kişinin başlarını istediler. 4. Murad ilk başta isteksiz davrandıysa da durumun vehametini anladı ve zorbaların isteklerini kabul etti. Topal Recep Paşa ile yaşadığı diyalog da dikkate değerdir. 4. Murad asilerin karşısına çıkarken Recep Paşa tarafından durdurulup abdest alsaydınız bari padişahım şeklinde alaylı şekilde konuşmuştur, bu asiler sizi katledebilir öteki tarafa abdestsiz gitmeyin demektir. Bir Osmanlı padişahına böyle denilebilmesi o dönem padişahlığın otoritesinin tamamen kaybolduğuna dair önemli bir işarettir. 4. Murad Hafız Paşa’nın zorbalar tarafından katline şahit olduktan sonra ağlayarak odasına çekildi ve intikam almaya yemin etti. (10 Şubat 1632)
