İhşidiler ( 935–969)

Mısır’da hüküm süren 2. Müslüman-Türk devleti olan İhşidiler’in kurucusu Muhammed Bin Toğaç’tır. Kendisi iki nesilden beri Abbasilerin hizmetinde bulunan bir Türk aileden gelmektedir. Babası Toğaç Tolunoğulları döneminde Şam ve Taberiyye valiliğinde bulunmuştur fakat bilinmeyen bir sebepten dolayı halife tarafından hapse atılmıştır ve hapiste ölmüştür fakat oğullarına dokunulmamıştır. Muhammed Bin Toğaç ilk önce Mısır valisinin verdiği Ahvaf valiliği görevini yapmıştır burada Fatimilere karşı mücadele vermiş daha sonra hac yollarının güvenliği için tayin edilmiştir. Bu görevlerden sonra halife tarafından 928’de Remle 930’da Şam valiliğine atanmıştır. 3 yıl sonra ise Mısır Valiliğine atanmış fakat kısa bir süre sonra bu görevinden geri alınmış 2 sene sonra ise tekrardan atanmıştır. (935)

Bu atanmasında kalıcı olmayı başarmış ve kendisine bağlı başkenti Fustat ıkab bir devlet ve hanedanlık kurmuştur aynı zamanda halifeyle de iyi geçinmeye devam etmiş hutbelerde halifenin de ismini okutmuştur. Bu olumlu ilişkilerin neticesinde Halife Razi Muhammed Bin Toğaç’a eski Fergana hükümdarlarına verilen İhşit ünvanını vermiştir. Devlet politikasına baktığımızda hızlı bir genişleme politikası gütmüştür ve 941’de Suriye, Filistin, Lübnan 942’de ise Hicaz bölgesini topraklarına katmıştır. Suriye’nin hakimiyeti için Hamdanilerle mücadele etmiş çeşitli savaşlar neticesinde mağlup etmeyi başarmıştır. 946’da vefatından sonra devletin başına sırasıyla Unucur (946–960) ve Ebu’l Hasan Ali (960–966) geçmiş fakat gerçek hakimiyet Kafur adlı hadım bir siyahi kölenin elinde kalmıştır.

Kafur Muhammed Bin Toğaç tarafından satın alınmış bir köle olup önce ordu komutanlığına gelmiş daha sonra Muhammed Bin Toğaç ölmeden hemen önce saltanat naibi olmuştu. 20 sene oğulları adına 2 sene ise kendi adına ülkeyi yönetti. Dönemi hem ekonomik sıkıntılarla hem de dış tehditlerle geçti. Devlet Fatimilerin ciddi saldırısı altındaydı. Fakat bir şekilde devleti ayakta tutmayı başardı. Kafur’dan sonra hükümdar olan Ebu’l Fevaris Ahmed dönemi ise iyice iç çalkantılar içerisindeydi ve devlet yapısı bozulmuştu. Fatimiler bundan yararlanarak 969’da İhşidiler’e son verdi.

Kaynakça

Uluçay, M. Ç. (2020). İlk Müslüman Türk Devletleri.

Yazıcı, N. (1992). İlk Türk-İslam Devletleri Tarihi.